Infertiliteti është konsideruar si paaftësia për të arritur shtatzëninë pas 12 muajsh të marrëdhënieve normale seksuale pa kontraceptivë. Steriliteti mund të prekë mashkullin apo femrën ose të dy.

Çfarë ndikon tek fertiliteti?

Femrat janë në fertilitetin e tyre më të mirë në të 20-at, por do të ndalojnë prodhimin e vezëve (ovulacionin) kur ato të arrijnë menopauzë-n në të 40-tat ose afër të 50-tave. Megjithatë, burrat mund të vazhdojnë të prodhojnë spermë edhe në të 70-tat e tyre, por cilësia e spermës përkeqësohet me moshën. Ka edhe faktorë të tjerë që mund të ndikojnë në fertilitetin, duke përfshirë:

• Shqetësimet e përgjithshme shëndetësore të tilla si obeziteti, sëmundja e tiroides ose diabeti i pakontrolluar;
• Faktorët psikologjikë të tillë si stresi, tensioni dhe ankthi;
• Pirja e tepruar e duhanit dhe konsumi i alkoolit;
• Disa lloje ilaçesh.

Çfarë e shkakton fertilitetin femëror?

• Dështimi për të prodhuar vezë;
• Dështimi për zhvillimin e vezoreve, siç shihet në kushte të tilla si sindroma Turner;
• Endometrioza, një gjendje që shkakton rritje anormale të indit endometrium, shpesh duke shkaktuar dhëmbëzim dhe inflamacion në organet riprodhuese;
• Tubat fallopianë të bllokuar (tubat që marrin vezët nga vezorja për në bark). Kjo shpesh është shkaktuar nga infeksione të tilla si sëmundja pelvike inflamatore (PID) ose sëmundja seksualisht e transmetueshme (STD) siç janë klamidia ose gonoreja;
• Tumor-i i mitrës ose dhëmbëzat që pengojnë vezën e fekonduar nga transplatim-i;
• Disa pabarazi hormonale;
• Mukus-i “armiqësor” në qafën e mitrës që nuk e lejon spermën që të hyjë;
• Në raste të veçanta, disa gra mund të kenë një reaksion ndaj spermës së partnerit.

Vlerësimi i infertilitetit

Mjekët mund të vlerësojnë infertilitetin tek të dy partnerët nëpërmjet:

• Marrjes së një historie të detajuar mjekësore duke përfshirë edhe problemet menstruale, ekspozimin ndaj sëmundjeve seksualisht të transmetueshme apo parotitit, përdorimin e barnave të caktuara dhe ilaçeve, kohën dhe rregullueshmërinë e marrëdhënieve seksuale;
• Ekzaminimit fizik të të dy partnerëve;
• Kryerjes së testeve të gjaku-t për të përjashtuar disa pabarazi hormonale;
• Ekzaminimit të spermës për të parë nëse ka mjaftueshëm spermë të shëndetshme;
• Testimit për të siguruar që gruaja prodhon vezë;
• Kontrollit për tubat e bllokuar fallopianë dhe anomalitë e mitrës me një hysterosalpingo-contrast-sonography (HyCoSy) – një test ultratingulli që përfshin injektimin e lëngjeve përmes qafës së mitrës, ose një laparskop-i (një tub i vogël që futet në fund të barkut për të ekzaminuar në mënyrë të drejtpërdrejtë vezoret dhe mitrën);
• Kontrollit të mukus-it cervikal.

Mjeku juaj do e trajtojë infertilitetin permes:

• Përshkrimit të ilaçeve të fertilitetit që do të nxisin ovulacionin;
• Trajtimit të çdo gjendjeje që mund të ndikojë në pjellorinë dhe të ndihmojë për të menaxhuar peshën nëse jeni mbipeshë apo nënpeshë;
• Rekomandimit të kohës më të mirë për marrëdhënien seksuale nga komplotimi i herë pas hershëm i ovulacionit të gruas;
• Trajtimit të endometriozës;
• Trajtimit të çdo infeksioni pelvik me antibiotikë;
• Trajtimit të çdo pabarazie hormonale që mund të keni gjetur;
• Drejtimit për në kirurgji për të pastruar tubat e bllokuar;
• Disa çifte mund t’i referohen programeve të fertilizimit in vitro  (IVF apo programeve të transferimit gamete –intra –fallopian);
• Referimit për fekondim artificial ose dhurimit të spermës ose vezës nga një mashkull tjetër ose grua.

Çfarë mund të bëj?

• Qëndroni në formë të shëndetshme me një dietë mirë–balancuar dhe ushtrime të rregullta;
• Shmangni duhanin dhe marrjen e tepruar të alkoolit;
• Shmangni ankthin rreth të mbeturit shtatzënë. Mësoni sesi të pushoni dhe të menaxhoni stresin dhe ankthin;
• Mbani një tabelë matëse të temperaturës. Kur zgjoheni çdo mëngjes temperatura juaj mund të vihet re, pasi atje ka normalisht një rritje  të temperaturës për gjysmën e dytë të ciklit pasi veza të jetë liruar nga vezorja. Kjo ndihmon për të kuptuar kur ju jeni më pjellorë;
• Ju gjithashtu mund të mësoni sesi të monitoroni ndryshimet në mukus-in cervikal, që mund të tregojë se kur jeni më pjellor.