Diabeti (emri i plotë diabeti mellitus) është rezultat i dështimit të trupit për të prodhuar mjaftueshëm hormone të quajtura insulinë dhe/ose trupit për tu bërë rezistent ndaj veprimeve të insulinës.

Diabeti është një sëmundje kronike (afatgjatë) që prek shumë pjesë të trupit. Ai ka veçanërisht një efekt të keq në venat e gjakut, me ndërtimin e kolesterolit dhe depozitave të tjera, të cilat bëjnë që enët e gjakut të ngushtohen dhe të rrjedhin. Kjo rezulton në zvogëlimin e furnizimit me gjak të shumë qelizave dhe e bën diabetin një shkaktar të madh të verbërisë dhe dështimit të veshkave, ashtu sikundër ndikon edhe në probleme të tjera siç është sëmundja e zemrës, ataket dhe qarkullimi i dobët në këmbë që mund të shkaktojë gangrenë.

Edhe nervat mund të dëmtohen, si në diabetin neuropatik, që mund të çojë në mpirjen e duarve dhe të këmbëve. Ky mund të jetë një problem i madh kur këmbët janë prekur dhe janë me dëmtime të vogla të cilat nuk mund të ndjehen si rezultat i uljes së ndjeshmërisë. Këto dëmtime mund të jenë gjithashtu të ngadalta për tu shëruar për shkak të qarkullimit të dobët. Për këtë arsye, kujdesi i këmbëve është i rëndësishëm për njerëzit me diabet. Ato duhet të sigurohen që të veshin këpucë të përshtatshme, të shmangin çorapet e ngushta. Një vizitë e rregullt tek podiatristi mund të ndihmojë në parandalimin e problemeve.

Diagnostikimi i diabetit

Mund të dyshohet për diabet nëse ndonjë nga simptomat e mëposhtme:

• Bërja e shpeshtë e urinës;
• Etje e tepruar;
• Humbje e peshës;
• Lodhje dhe mungesë energjie;
• Infeksione të vazhdueshme të lëkurës; dhe
• Vizion i turbulluar.

Diabeti është diagnostikuar duke testuar gjakun dhe gjetur nivelet e larta anormale të glukozës, dhe mund të përfshijë testin e tolerancës së glukozës në të cilën ju pini një lëng me përmbajtje sheqeri dhe më pas të masni  nivelin e glukozës në gjak.

Pjesa më e madhe e njerëzve me diabet kanë atë që quhet diabet i llojit 2. Ai zakonisht shfaqet pas moshës 40 vjeçare në njerëzit që janë mbipeshë dhe kanë diabet në familje, gjithashtu po ndodh në rritje të madhe edhe tek të rinjtë. Diabeti i llojit 2 mundet zakonisht që të menaxhohet nëpërmjet një kujdesi të veçantë të dietave dhe rritjes së të ushtruarit. Ndonjëherë tabletat e quajtura hipoglicemi orale janë të nevojshme dhe rrallë edhe injeksionet e insulinave.

Rreth 10 deri 15% e njerëzve me diabet kanë diabetin më serioz të llojit 1, ose varësinë e insulinës. Kjo prek të rinjtë, dhe shpesh fillon në fëmijëri dhe kërkon një trajtim afatgjatë dhe injeksion të insulinës. Ato kanë nevojë për këto injeksione për të paktën njëherë në ditë, një kujdesje të rreptë të dietës dhe një nivel të rëndësishëm ushtrimesh.

Trajtimi ka si qëllimin mbajtjen e nivelit të glukozës sa më afër normales që të jetë e mundur. Kjo nënkupton teste të rregullta, që mund të bëhen në shtëpi. Dozat e kërkuara të insulinës mund të rregullohen, kjo është në varësi të glukozës në gjak.

Gjithashtu, nuk ekziston asnjë kurë shërimi për diabetin, trajtimet moderne nënkuptojnë që pamja e njerëzve me diabet është e mirë dhe komplikacionet e sëmundjes mundet zakonisht të mbahen në një minimum dhe fillimi i tyre vonohet nëse niveli i glukozës në gjak është mbajtur sa më shumë të jetë e mundur pranë normales.