Statistikat tregojnë se përafërsisht një në 1000 fëmijë është prekur nga artriti kronik juvelin. Kjo mund të ndodhë në fëmijët e çdo moshe, por së pari duket më së shpeshti mes moshës 2 dhe 6 vjeç. Ka shumë lloje të ndryshme të artriteve juvelin, më të zakonshmet janë artriti reumatoid i të miturve.

Çfarë e shkakton artritin reumatoid juvenil?

Artrit reumaroid juvelin është një çrregullim autoimun. Kjo do të thotë se trupi sulmon gabimisht disa nga qelizat dhe indet e veta. Nuk dihet pse kjo ndodh në artritin reumatoid juvelin, por disa shkencëtarë dyshojnë tek një faktor i mjedisit siç është virusi që mund të përkeqësojë gjendjen e fëmijëve gjenetikisht të prekshëm.

Dallimi kryesor ndërmjet artritit reumatoid juvelin dhe atij të të rriturve është se më shumë se gjysma e fëmijëve të prekur rriten nga ajo, ndërsa të rriturit kanë zakonisht simptoma për tërë jetën. Një tjetër ndryshim është se, sipas statistikave amerikane, më pak se gjysma e të gjithë fëmijëve me këtë gjendje rezultuan pozitiv për një lloj të veçantë antitrupi në gjaku-n e tyre, të quajtur faktori reumatoid (RF), ndërsa rreth 70-80% e të rriturve me RA rezultuan pozitiv.

Lloje të ndryshme të artritit reumatoid juvenil

Ka 3 lloje kryesore të artritit reumatoid juvelin.

Artriti i kyçeve

Është forma më e zakonshme, dhe ndodh në rreth gjysmën e të gjithë fëmijëve me artritin reumatoid juvelin, sidomos në vajzat nën moshën 18 vjeç. Artriti i kyçeve zakonisht prek 4 ose më pak nyje, zakonisht ato më të mëdhatë siç janë gjunjët.  Ajo mund të shoqërohet me ngurtësi, veçanërisht në mëngjes, duke i shkaktuar fëmijës çalimin.

Rreth 20 dhe 30% e fëmijëve me artritin e kyçeve mund të jenë të ndjeshëm ndaj sëmundjeve të syrit si iritis (inflamacion i irisit) ose uveitis (inflamacion i brendshëm i syve ose uvea). Për këtë arsye, këta fëmijë duhet të shqyrtohen rregullisht nga një okulist.

Problemi i dytë i rëndësishëm i artritit të kyçeve është se ajo mund të shkaktojë që kockat në këmbë të rriten me ritme të ndryshme, duke çuar në çalim. Kjo mund të dëmtojë gjurin dhe ijet dhe të çojë në thyerje të parakohshme në këto nyje.

Artriti poliarticular

Prek rreth 30% të të gjithë fëmijëve me artrit reumatorid juvelin. Ajo karakterizohet nga prekja e 5 ose më shumë nyjeve, më së shpeshti nyjet e vogla në duart dhe këmbët. Fëmijët me artrit polyarticular shpesh kanë një formë më të rëndë të sëmundjes.

Artriti sistematik

Prek rreth 10% të të gjithë fëmijëve me artrit reumatorid juvelin, sipas statistikave amerikane, dhe është karakterizuar nga ënjtje e nyjeve në kombinim me ethe dhe një skuqje që vjen dhe shkon. Nyjet nuk fillojnë të bymehen deri në disa muaj ose vite pasi ethe  kanë filluar. Kjo mund të ndikojë edhe në organet e brendshme të tilla si, mëlçia, zemra, shpretka, nyjet limfatike, dhe anemia (niveli i ulët i qelizave të kuqe të gjaku-t që bartin oksigjenin në trup) që është e zakonshme. Ndërkohë që artriti sistematik tenton të ulet, një përqindje  e vogël e këtyre fëmijëve mund të kenë artrit të rëndë e cila vazhdon deri në moshë të rritur.

Diagnostikimi, trajtimi dhe perspektiva

Simptomat përfshijnë çalimin, ngurrimin për të përdorur një krah ose këmbë, uljen e nivelit të aktivitetit, ethe të vazhdueshme, dhe ënjtje të nyjeve. Ënjtja e nyjeve apo dhimbjeve duhet të ketë qenë e pranishme për të paktën 6 javë që mjeku ta konsiderojë artritin reumatoid juvelin, si një diagnozë. Së bashku me një histori të detajuar mjekësore, ekzaminimin e plotë fizik dhe vlerësimin e simptomave, testet e gjakut dhe rrezet X mund të jenë të nevojshme për të konfirmuar diagnozën.

Diagnostikimi i hershëm dhe trajtimi janë thelbësorë, me qëllimin kryesor për të minimizuar dëmin duke i mbajtur nyjet në lëvizje, muskujt e fortë dhe gjymtyrët në një pozitë të mirë. Kjo mund të përfshijë një kombinim të ilaçeve, terapi fizike dhe ushtrim në mënyrë që të lehtësojë dhimbjen dhe inflamacionin dhe për të ngadalësuar ose për të parandaluar shkatërrimin e nyjeve.

IJSAI (ilaçet josteroidale, anti-inflamatore) mund të lehtësojnë dhimbjen për shumë fëmijë, por në shumë raste të rënda mund të kërkojnë ilaçe siç janë sulfasalazin ose methotrexate, ose një nga ilaçet e reja për artritin reumatoid siç është etanercept (Enbrel). Ndërkohë që steroidi mund të jetë shumë efektiv, është e rëndësishme që ata nuk janë marrë për periudha të gjata që të mund të pengojnë rritjen e fëmijëve dhe të shkaktojnë eshtra të dobët. Steroidi mund të merret nga goja, ose nëse vetëm një nyjë është prekur, mund të injektohet në nyje.

Prespektiva e fëmijëve me artrit zakonisht është e mirë. Shumë fëmijë me artritin e kyçeve kanë për qëllim të shërohen plotësisht dhe të rriten pa paaftësi të dukshme. Ato me artritin sistematik kanë tendencë të kenë ose shërim të plotë ose të mund të zhvillojnë artritin e vazhdueshëm polyarticular. Tek ato me sëmundjen poliarticular, disa shërohen ndërsa të tjerët kanë artrit të vazhdueshëm në moshë të rritur.

Promovimi i rritjes optimale, aktiviteti fizik, dhe zhvillimi social dhe emocional i fëmijës tuaj do të ndihmojë për të siguruar që fëmija juaj të ketë një jetë normale, të shëndetshme.