Ambliopia është një shkaktar i zakonshëm i zvogëlimit të shikimit tek fëmijët. Kjo është për shkak të çrregullimit të zhvillimit normal të shikimit gjatë fëmijërisë. Ambliopia ndonjëherë është e njohur edhe si “dembelizmi i syve”. Zakonisht është prekur një sy, por në disa raste mund të preken edhe të dyja.

Është menduar se ambliopia prek rreth 3% të njerëzve. Pjesa më e madhe e rasteve mund të trajtohen në mënyrë të suksesshme nëse zbulohen herët. Megjithatë, nëse nuk është trajtuar herët kur duhet, ajo mund të çojë në dëmtim të përhershëm të të shikuarit apo në verbëri në syrin e prekur.

Shkaqet e ambliopisë

Pasojat e ambliopisë më së shpeshti vijnë për shkak të vëngërisë ose nga të metat refraktive (astigmatizmi).

Vëngëria

Vëngëria ndodh kur sytë drejtohen në drejtime të ndryshme. Kjo zakonisht do të rezultojë në shikim të dyfishtë apo shikim të paqartë. Megjithatë, për të shmangur këtë, truri i fëmijës është në gjendje për të shtypur imazhin nga një sy, duke bërë që syri të bëhet ambliopik ose “dembel”.

E meta refraktive

Nëse ekziston një diferencë sinjifikative në të metën refraktive ndërmjet syve – si p.sh. një sy të bëhet më dritëgjatë sesa tjetri – truri shtyp imazhin nga syri i dobët, duke shkaktuar që ai të bëhet ambliopik.

Nëse ka një gabim të lartë refraktiv në të dy sytë – të tilla si të dy sytë të jenë shumë dritëgjatë – kjo mund të shkaktojë ambliopinë në të dy sytë.

Të tjera

Më pak e rrallë, është rasti kur ambliopia mund të jetë rezultat i sëmundjeve të tjera, siç është katarakti kongjenital (katarakti i pranishëm në lindje) ose tumor-i syve.

Simptomat e ambliopisë

Fëmijët me ambliopi shpesh janë shumë të vegjël për të mundur që të shpjegojnë simptomat e tyre. Prindërit mund të vënë re që ato mbulojnë një sy ose që një sy nuk sheh në të njëjtin drejtim (kryqëzuar ose të kthyer nga jashtë). Fëmijët më të rritur mund të vënë re se ata kanë probleme me shikimin në një sy ose në perceptimin e thellësisë.

Si është diagnostikuar ambliopia?

Ambliopia zakonisht mund të diagnostikohet nga një ekzaminim i plotë i syve. Nëse ju dyshoni se ekziston një problem me sytë e fëmijës tuaj, ju duhet të konsultoheni me doktorin. Fëmija nuk është asnjëherë shumë i vogël përsa i përket ekzaminimeve.

Si rezultat i rëndësisë së zbulimit kur je i vogël, të gjithë fëmijët duhen herë pas here të testojnë sytë e tyre përpara moshës për shkollë.

Trajtimi i ambliopisë

Trajtimi i ambliopisë varet nga gjendja konkrete e pacientit.

Përcaktimi i syzeve

Nëse e meta refraktive siç është astigmatizmi, është duke kontribuar në syrin dembel, atëherë syzet ose lentet e kontaktit duhet të jepen. Kjo mund të jetë e mjaftueshme për të korrigjuar problemin.

Skuqja e syve

Një trajtim i mençur që është përdorur përfshin ndalimin e fëmijës për të përdorur “syrin e mirë”, dhe duke i forcuar ato që të përdorin “syrin dembel”. Kjo zakonisht përfshin mbulimin e syrit të mirë me një copë. Një alternativë përdorimi e kësaj metode është vendosja e pikave në sy (në syrin e mirë) të cilat turbullojnë shikimin.

Kirurgjia

Ndonjëherë kirurgjia është kërkuar për të rregulluar zhbalancimin në muskujt e syve. Katarakti mundet gjithashtu të kërkojë zëvendësimin kirurgjikal.

Terapia optike

Ushtrimet e syve (terapia optike) mund të ndihmojë sytë që të punojnë të dy bashkë.

Sa më shpejt që të trajtohet ambliopia, më të mira janë shanset që fëmija juaj të kthehet në shikimin normal.