Kur ju keni diabet ju duhet të kujdeseni çdo ditë për këmbët tuaja. Nëse ju e bëni këtë gjë atëherë ju mund të parandaloni ndërlikime serioze.

Këmbët tuaja janë në rrezik pasi diabeti mund të shkaktojë dëmtim të nervave dhe furnizimit me gjak. Dëmi është më i madh nëse:

• Ju keni patur diabet për një kohë shumë të gjatë;
• Niveli i glukozës suaj në gjak ka qenë shumë i lartë për një kohë të gjatë;
• Ju pini cigare;
• Ju jeni inaktiv.

Ekzistojnë dy lloje rreziqesh të këmbëve, rreziku i lartë dhe rreziku i ulët. Njohja e rrezikut dhe kujdesi ndaj këmbëve mund të parandalojë shumë probleme serioze madje edhe amputimin.

Doktori, kirurgu podiatrik ose instruktori i diabetit mund të kryejë një kontroll të lehtë dhe pa dhimbje në këmbët tuaja për të përcaktuar nëse këmbët tuaja kanë një rrezik më të ulët apo më të lartë të zhvillimit të shumë problemeve serioze.

Këmbët me rrezik të ulët - kanë një ndjenjë normale dhe një qarkullim të mirë të gjakut. Megjithatë, është e rëndësishme për të ditur që këmbët me rrezik të ulët mund të bëhen në këmbë me rrezik të lartë pa asnjë simptom, kështu që kontrollet e rregullta janë të rëndësishme.

Njerëzit të cilët kanë patur një ulcere të këmbës ose amptuim në të shkuarën kanë një rrezik të lartë të këmbëve. Këmbët me kallo apo deformime e kanë të rritur rrezikun, ku të ndjerit të dobët dhe/ose zvogëlimi i qarkullimit të gjakut janë gjithashtu të pranishëm.

Nëse ju keni këmbë të rrezikut të lartë ju duhet të kontrolloheni nga mjeku juaj ose kirurgu podiatrik çdo 3–6 muaj. Në disa raste ju duhet të shkoni tek një specialist ose tek një klinik që merret me këmbët me rrezik të lartë.

Broshura që këmbët e shëndetshme janë këmbë të bukura është e pranishme për diabetin dhe është e shkruar veçanërisht për njerëzit me rrezik të lartë të këmbëve.

Dëmet nervore

Kontrolli i dobët i glukozës në gjak mund të shkaktojë dëme të nervave në këmbë. Simptomat përfshijnë:

• Mpirje;
• Ftohje të këmbëve;
• Një ndjesi shpimi me gjilpëra në këmbë;
• Dhimbje djegieje në këmbët dhe shputat, zakonisht më të ndjeshme gjatë natës në krevat.

Këto simptoma mund të rezultojnë në humbjen e të ndjerit të këmbëve, çka rrit rrezikun e dëmtimeve aksidentale pasi ju nuk mund të ndjeni asnjë dhimbje. Një lëndim në këmbë mund të zhvillohet në një ulcere të këmbës që mund të depërtojë më pas në kockë. Kjo mund të çojë në osteomileit dhe në një infeksion kronik në eshtra dhe nyje. Nëse një infeksion nuk trajtohet në shfaqjen e simptomave të para, kjo mund të çojë në ulcere (plage të infektuara) dhe në amptuim (largimi i një shpute, këmbe ose gjymtyre).

Gjithmonë kërkoni këshilla mjekësore të menjëhershme edhe për infeksionin më të vogël të këmbës.

Shihni kirurgun podiatrik ose instruktorin e diabetit nëse keni ndonjë nga këto simptoma.

Furnizimi me gjak

Kontrolli i dobët i glukozës në gjak mund të shkaktojë një reduktim të qarkullimit të gjakut në këmbë. Kjo i bën njerëzit me diabet më shumë të prirur për infeksion pas ndonjë lëndimi në lëkurë. Shenjat e furnizimit të dobët me gjak përfshijnë:

• Dhimbje të forta këmbësh pas të ecurës në distanca të vogla ose gjatë ngjitjes së shkallëve;
• Dhimbje në këmbë, edhe gjatë pushimit (zakonisht në orët e para të mëngjesit);
• Të ndjerit të ftohtë të këmbëve;
• Këmbët duken me një ngjyrë blu në të kuqe;
• Të prerat të cilat shërohen më ngadalë.

Shihni kirurgun podiatrik ose instruktorin e diabetit nëse keni ndonjë nga këto simptoma.

Kontrolli i këmbëve tuaja

Ju duhet të kontrolloni këmbët tuaja çdo vit për rrezik të ulët të këmbëve dhe çdo 3–6 muaj për rrezik të lartë të këmbëve. Kontrollet do të përfshijnë:

• Qarkullimin e gjakut në këmbë;
• Të ndjerit dhe reflekset (nervat);
• Forma të pazakonshme të këmbëve (që përfshijnë gungat, thonjtë e çuditshëm të gishtave dhe gishtërinj si çekan);
• Thonjtë e gishtave;
• Tharjen, kallot, të çarat ose infeksionet.

Njerëzit me diabet të cilët i kanë këmbët e deformuara dhe dëme nervore kanë më shumë gjasa për të zhvilluar:

• Ulcere nga shumë presione në zona të ndryshme të këmbës; dhe
• Më shumë infeksione dhe kallo si rezultat i shumë presioneve në një zonë të caktuar. Këto mund të shmangen me disa ndryshime.

Kërkoni ndihmën e kirurgut podiatrik që t’ju ndihmojë për të hequr kallot përpara se ato të bëhen ulcere dhe të mund të infektohen duke rrezikuar amputimin.

Kujdesi ndaj këmbëve

Përveç kontrolleve të rregullta me një kirurg podiatrik, ju duhet gjithashtu:

• Të kërkoni më shumë informacion sesi të kujdeseni për këmbët tuaja nga një kirurg podiatrik ose nga instruktori i diabetit;
• Të shkoni të kontrolloni këmbët tuaja të paktën njëherë në vit nga doktori juaj ose nga profesionistë të tjerë të shëndetit;
• Mbajini këmbët të lara mirë, të thata dhe kontrollojini çdo ditë. Kontrollojini për skuqje, prerje ose lëndime;
• Prisni thonjtë tuaj drejtë, jo me cepa–dhe me kujdes sheshojini ato dhe jepini një hark. Nëse ju nuk mundeni ti shihni mirë ose të arrini thonjtë tuaj, kërkojini dikujt që ta bëj këtë;
• Hiqni lagështirën çdo ditë nga këmbët tuaja për të shmangur lëkurën e thatë;
• Mos përdorni asnjëherë kurat e shërimit me misër;
• Mbulojini këmbët tuaj me një copë të pastër ose me një çorape;
• Mos vishni çorape ose geta të ngushta;
• Mbrojeni këmbën tuaj në një këpucë në të cilën përshtatet mirë–në gjatësinë e caktuar (gishti i madh që ka një gjerësi më të madhe), gjerësinë dhe thellësinë e duhur-dhe kontrollojeni për gure apo ndonjë gjë tjetër që mund të shkaktojë dëme;
• Mbani këmbët tuaja larg nga të nxehtit e drejtpërdrejtë, të tilla si ngrohje nëpërmjet ujit të nxehtë, shisheve dhe batanijeve elektrike;
• Merrni këshilla mjekësore që herët nëse vëreni ndonjë ndryshim ose problem.

Lëndimet

Nëse ju gjeni një dëmtim, duke përfshirë një prerje, flluskë, zona të kuqe ose plasaritje të hapur, menjëherë:

• Lani dhe thani zonën;
• Vendosni një antiseptik të mirë, p.sh. betadinë;
• Mbulojeni me një mbrojtëse sterile, që është e pranishme në farmaci.

Nëse një lëndim i vogël nuk përmirësohet brenda 24 orëve, bëni një takim urgjent për të shkuar tek doktori juaj për të shmangur komplikacionet serioze. Kërkoni një këshillë urgjente mjekimi, edhe për infeksionin më të butë të këmbës, duke përfshirë çdo lëndim, plage të hapur, që përmban qelb ose çfarëdo lloji tjetër të cilat nuk shërohen brenda një jave.