Qelizat gjigante arterite (gjithashtu të njohura si arteritet e përkohshme) është një gjendje që ndodh aty ku ka inflamacion të enëve të gjaku-t, që përfshin më së shumti atë të skalpit të kokës dhe kokën, veçanërisht arterien e përkohshme (një arterie në anë të kokës).

Çfarë është polimialgjia reumatoide?

Polimialgjia reumatoide (PMR) është një gjendje inflamatore e karakterizuar nga dhimbja dhe ngurtësia e qafës, shpatullës dhe zonës pelvike.

Çfarë e shkakton këtë gjendje?

Shkaku ekzakt i kësaj gjendje është i panjohur, gjithsesi besohet se faktorët mjedisorë dhe ato gjenetikë luajnë një rol.

Të dyja gjendjet kanë më shumë mundësi që të ndodhin pas moshës 50 vjeçare dhe janë më të zakonshme ndërmjet moshës 70 dhe 80 vjeçare. Ato janë shumë të rralla nën moshën 55 vjeçare. Ato janë dy herë më të zakonshme tek gratë sesa tek burrat. Gjendjet mund të ndodhin në të njëjtën kohë. Në fakt, rreth 50 % e njerëzve me GCA do të kenë simptomat e PMR.

Cilat janë simptomat?

GCA zakonisht shkakton dhimbje koke në një anë të saj. Simptoma të tjera përfshijnë lodhjen, humbjen e oreksit dhe të peshës. Mund të ketë gjithashtu ndryshime në shikimin tuaj ose humbje të shikimit. Nëse nuk trajtohet që në fillim, GCA mund të çojë në verbëri, kështu që është e rëndësishme që të shkoni tek doktori juaj direkt nëse ju përjetoni këto simptoma.

Në PMR zakonisht ka dhimbje dhe ngurtësi të qafës, shpatullave dhe brezit të legenit. Këto simptoma zakonisht përkeqësohen në mëngjes dhe pas pasivitetit, veçanërisht në darkë. Mund të ketë edhe simptoma të tjera, të cilat përfshijnë ethet, letargjinë dhe humbjen e peshës.

Si janë diagnostikuar polimialgjia reumatoide dhe qelizat gjigante arterite?

Diagnostikimi zakonisht përfshin njohjen nga ana e doktorit të historisë tuaj dhe bërjen e një ekzaminimi fizik. Testet e gjaku-t gjithashtu janë bërë për të parë shenjat e inflamacionit (shënuesit e inflamacionit). Mënyra më e mirë për diagnostikimin e GCA është bërja e një biopsie (mostër indesh) të arteries së përkohshme.

Cili është trajtimi?

Trajtimi si për GCA ashtu edhe për PMR është një ilaç kortikosteroid, siç është prednison. Ilaçet zakonisht sjellin një lirim të shpejtë të simptomave, simptomat dhe nivelet inflamatore përmirësohen dhe në këtë mënyrë doza mund të reduktohet gradualisht. Doza të larta janë kërkuar për të trajtuar GCA dhe PMR.

Trajtimi zakonisht kërkohet për një afat kohor, shpesh për 2 deri në 3 javë. Mund të ketë efekte anësore nga marrja e kortikosteroideve, si p.sh. rritja e nivelit të sheqerit në gjak dhe dobësim të kockave (osteoporos), gjithsesi mjeku juaj do t’ju kontrollojë shpesh gjatë trajtimit për efekte anësore.