Zakonisht, dhimbja ndihet kur mbaresa të veçanta nervore ndjejnë se diçka është e gabuar me trupin e tyre dhe dërgojnë sinjale dhimbjeje në palcën kurrizore dhe trurin tuaj. Dhimbja neuropatike ndodh kur nervat janë dëmtuar nga sëmundje apo lëndime, duke bërë që ato të dërgojnë sinjale dhimbjeje në tru. Dhimbja shpesh është e rëndë dhe mund të jetë e vështirë për t’u trajtuar.
Dhimbja neuropatike është përshkruar zakonisht si thikë ose djegie dhe nganjëherë ajo ndihet si një shok elektrik, madje shpesh është më e keqe gjatë natës sesa gjatë ditës.Dhimbja mund të jetë konstante ose ajo mund të vijë dhe shkojë dhe kjo mund të shoqërohet me ndjesi shpimi gjilpërash ose mpirje.
Njerëzit me dhimbjen neuropatike janë shpesh jashtëzakonisht të ndjeshëm ndaj stimujve të dhimbshëm. Ata gjithashtu mund të kenë rritje ndjeshmërie ndaj kontaktit me të ftohtin dhe mund të perceptojnë stimuj jo–të dhimbshëm, të tilla si prekje të lehta apo larja e butë e lëkurës.
Dhimbja neuropatike është shkaktuar nga dëmtimi ose mosfunksionimi i sistemit nervor. Dhimbja mund të jetë për shkak të problemeve në sistemin nervor qendror (truri apo palca kurrizore) ose sistemin nervor periferik (nervat në pjesën tjetër të trupit – d.m.th. nerva në fytyrën tuaj, krahët, këmbët dhe bustin).
Ndërkohë që doktorët ndonjëherë nuk janë në gjendje për të përcaktuar shkakun kryesor të dhimbjes neuropatike, ekzistojnë shumë shkaqe të njohura, që përfshijnë:
Disa shembuj të dhimbjes neuropatike përfshijnë:
Diabeti mund të dëmtojë nervat periferike, veçanërisht ato të këmbëve dhe shputave, duke shkaktuar dhimbje si mpirje dhe ndjesi shpimi gjilpërash.
Nevralgjia trigeminale është një çrregullim i nervit trigeminal–nervi që furnizon të ndjerit në fytyrë dhe kontrollon disa nga muskujt e përfshirë në përtypjen. Ajo shkakton episodet e dhimbjeve të rënda të fytyrës që zgjasin nga disa sekonda deri në disa minuta.
Rreth një në 5 njerëz me herpes (një skuqje e dhimbshme gjithashtu e njohur si herpes zoster) zhvillon nevralgji post–herpetike, një dhimbje e vazhdueshme në zonën që është e prekur nga skuqja. Kjo ndodh kur virusi i herpesit dëmton nervat dhe dhimbja mund të zgjasë për muaj ose vite.
Kjo gjendje prek njerëzit të cilët kanë pasur një krah ose këmbë të dëmtuar, duke shkaktuar dhimbje ose siklet. Shkaku i saktë i dhimbjes nuk dihet, por ajo është menduar të jetë për shkak të ndryshimeve në të dy sistemet qendrore dhe periferike nervore pas amputimit.
Nëse mjeku juaj dyshon që ju keni dhimbjen neuropatike, ai do të pyesë rreth dhimbjes dhe do të bëjë një ekzaminim fizik, duke testuar nervat në zonën e prekur. Ju mund të keni nevojë për teste gjaku, për studime nervove (për të matur sesa shpejt nervat tuaj mund të mbajnë sinjalet elektrike) ose një skanim MRI. Ndonjëherë një biopsi e nervit është e nevojshme për të shqyrtuar një pjesë të vogël të fibrave nervore për çdo anomali.
Në përgjithësi, nëse ju keni dhimbje neuropatike, doktori juaj mundet t’ju sugjerojë që të provoni për të filluar ilaçet kundër dhimbjeve siç është aspirina, paracetamoli ose ilaçet josteroidale anti–inflamatore (IJSAI). Por ndërkohë që është me vlerë që ju t’i provoni, këto ilaçe jo gjithmonë mund të lirojnë dhimbjen neuropatike.
Lajmi i mirë është që ka ilaçe të ndryshme në dispozicion që mund t’ju ndihmojnë për të trajtuar dhimbjen. Jo të gjitha ilaçet janë në dispozicion në PBS, por gjithsesi mjeku juaj është në gjendje që t’ju udhëheqë. Ilaçet përfshijnë:
Një sërë ilaçesh antidepresante të njohur si triciklikë janë gjendur për të liruar dhimbjet tek shumë njerëz. Këto ilaçe kanë efekt lirues të dhimbjeve që është e ndarë nga efektet e tyre antidepresante, dhe mund të jenë veçanërisht të dobishme në lehtësimin e dhimbjeve të vazhdueshme, djegieve etj. Amitriptiline është tricikliku më i zakonshëm që përdoret për trajtimin e dhimbjeve neuropatike. Ky duket të jetë liruesi më efektiv i dhimbjeve për këtë gjendje, por kjo nuk është gjithmonë e mirë toleruar për shkak të efekteve të tij anësore.
Ilaçet antikonvulsante–të njëjtat ilaçe që janë përdorur për të kontrolluar dhimbjet në njerëzit me epilepsi – mund të jenë gjithashtu efektive në trajtimin e dhimbjeve neuropatike dhe për të punuar për të ngadalësuar apo bllokuar sinjalet e dhimbjeve të pakontrolluara. Antikonvulsantët mund të jenë më të mirë se triciklikët për trajtimin e dhimbjeve neuropatike.
Gabapentin (p.sh. Neurontin) dhe pregabalin (Lyrica) janë ilaçe antikonvulsante që mund të lirojnë dhimbjet neuropatike. Ato janë gjetur që të jenë të domosdoshme në trajtimin e dhimbjeve diabetike neuropatike dhe nevralgjinë post–herpetike.
Carbamazepine (p.sh. Tegretol, Teril) është një lloj tjetër i ilaçeve antikonvulsante që mund të përdoret. Është zakonisht zgjedhja e preferuar për nevralgjinë trigeminale dhe ka treguar të ketë disa efekte në trajtimin e dhimbjeve diabetike neuropatike.
Sodium valproate mund të provohet nëse antikonvulsantët më sipër dështojnë në lirimin e dhimbjeve ose nuk janë të toleruara për shkak të efekteve anësore.
Nëse tricikliku dhe antikonvulsantët nuk e kanë liruar dhimbjen tuaj, doktori juaj mund t’ju sugjerojë që të provoni lloje të tjera ilaçesh, të cilat duhet të jepen nga specialistët e dhimbjeve. Ato përfshijnë:
Antiaritmikët (p.sh. mexiletine ose flecainide) zakonisht janë përdorur për të rregulluar çrregullimet e ritmit të zemrës, por ndonjëherë janë efektive në kontrollimin e dhimbjeve neuropatike. Njerëzit me probleme të tilla të zemrës nuk mund të jenë në gjendje për të përdorur këto lloj ilaçesh.
Klonidin është një ilaç që zakonisht është përdorur për të kontrolluar presionin e lartë të gjakut, por mund të lirojë dhimbjet tek disa njerëz.
Anestezia lokale (p.sh. kremi lignocaine) dhe kremi kapsaicin (i cili përmban një substancë të nxjerrë nga specat e kuq djegës) gjithashtu mund të jetë efektiv në trajtimin e disa lloje dhimbjesh neuropatike, të tilla si nevralgjia post-herpetike. Liruesit e dhimbjeve të forta të tilla si tramadol (p.sh. Tramal, Tramedo, Zydol), morfinë dhe oxycodone (p.sh. Endone); ilaçet e anestezisë (të tilla si Ketamine), dhe injeksione të ilaçeve direkt në shpinë që mundet gjithashtu të provohen.
Ekziston gjithashtu edhe një lloj tjetër i ilaçeve antidepresante–serotonin dhe noradrenalina (SNRI)–që quhet duloxetine (emri i markës Cymbalta), të cilat mund të përdoren për të trajtuar dhimbjet neuropatike diabetike periferike.
Një kombinim i disa ilaçeve mund të jetë efektiv për disa njerëz, sidomos ata që kanë një përgjigje të pjesshme ndaj një ose më shumë ilaçeve.
Ekzistojnë disa trajtime të tjera që mund të ndihmojnë në kontrollin e dhimbjes neuropatike, që përfshijnë:
Komentoni